Ahlak ve Etik Arasındaki Fark Nedir?
Ahlak Nedir?
Ahlak, bir topluluk içinde yaşayan insanların davranışlarını ve birbirleriyle olan ilişkilerini düzenlemek amacıyla oluşturulmuş değer sistemidir. Bunu yaparken de iyi ya da kötü, doğru ya da yanlış davranışın ne olduğu sorusuna cevaplar veren kuralların tümüdür. Toplumlararasında benzer ahlaki kurallar olabileceği gibi farklılıklar da söz konusudur.
Ahlak kurallarının kaynağı nedir?
Bir kurallar sistemi olan ahlakın iki temel kaynağı vardır:
- Din: insanlara nasıl yaşaması gerektiği tanrı tarafından söylenir. Ödül ve ceza sistemi öte dünyaya veya yeniden dünyaya gelişle belirlenir.
İslâm Ahlakının Temel Kaynakları ise;
- Kur’an,
- Peygamberin Sünneti,
- İcma,
- Kıyas
- Örf ve Adet’lerdir.
- Toplum sözleşmesi: ümmet toplumlarından ulus toplumlarına geçen insanların ahlak kurallarını bir toplum sözleşmesine dayandırarak ortaya koymasıdır. Burada ceza sistemi toplumdan uzaklaştırma şeklinde tezahür edecektir.
Ortak Ahlak Kuralları:
Evrensel ahlak kurallarını belirlemek için 60 farklı kültüre ait 600 kaynağı araştırdıklarında, ortaya “ahlaki açıdan iyi” sayılan 7 ortak davranış çıkmıştır.
Buna göre dünya genelinde en yaygın ortak ahlaki kurallar;
- Aileye destek çıkmak,
- Dahil olunan gruba yardım etmek,
- İyiliklere karşılık vermek,
- Cesur olmak,
- Üstlere saygı göstermek,
- Kaynakları adil dağıtmak,
- Başkalarının mahremiyetine saygı göstermek.
Toplumumuzdaki bazı ahlak kuralları ise:
- İnsanlara karşı hoşgörülü, iyiliksever, iyi niyetli, affedici olmak ve iyimser davranmak,
- Adaletli, cömert, alçakgönüllü, cesaretli, vefakar olmak,
- Şefkatli, merhametli, insanlara yardımcı olmaya çalışmak,
- Erdemli, alçakgönüllü, nezaketli, çalışkan bir insan olmak,
- Doğru ve dürüst olmak,
- Küçüklere sevgiyle, büyüklere saygıyla yaklaşmak,
- Yalan ve kötü sözler söylememek, verilen sözleri tutmak,
- Toplum kurallarına uymak, uyulması için çalışmak,
- Kardeşlik ve dostluk, güvenirlik, birlik ve beraberlik,
- İnsanlara karşı şiddet göstermemek,
- Farklılıklara (Din, Dil, Irk, Düşünce, Engel ) saygılı davranmak.
Etik Nedir?
Etik deyince anlaşılacak şey felsefe açısından ahlaktır, ahlakın felsefesidir. Çoğunlukla teorik bir araştırmanın ürünü olan felsefenin aksine, ahlak, pratiği olan bir olgudur, Etik ise söz konusu pratiğin teorisi olmak durumundadır.
Etik, felsefenin ahlaki değerlerle ilgili olan alt dalına karşılık gelir.
Ortak Etik Kurallar ( Değerler )
- Doğruluk, dürüstlük,
- Güvenilir Olma,
- Sadakat,
- Adalet,
- Başkalarına Yardım Etme,
- Başkalarına Saygı Gösterme,
- Vatandaşlık Sorumluluğuna Sahip Olma,
- Yalan Söylememe,
- Başkasının Hakkını Yememe,
- Karşısındakinin Güç Durumundan Yararlanmama,
- Acısı Olanın Acısını Paylaşma,
- Dayanışma,
- Bireylerin Eşitliğinin Kabul Edilmesi,
- Kaynakların Adil Dağıtılması,
- Mükemmeliyeti Arama,
Ahlak ve Etik Arasındaki Fark Nedir?
- Etik doğru ve yanlış davranış teorisi, ahlakın felsefesidir. Ahlak ise onun pratiği, hayata geçirme tarzıdır.
- Ahlak somut, yerel ve pratik; etik ise soyut, teorik ve evrenseldir.
- İlkeler söz konusu olduğunda etik kavramı kullanılırken, davranış söz konusu olduğunda ahlak kavramı kullanılır.
- Etik; insanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal açıdan araştıran bir felsefe dalıdır.
- Ahlak uyulması gereken kurallardan ziyade, bir insanın inancıdır.
- Etik, ahlaka göre daha genel bir kavramdır.
- Ahlak zamana, yere, topluma göre değişir. Ahlak kişiden kişiye göre değişebilir. Etik ise evrensel bir değer olup her yerde geçerlidir.
- Ahlak kurallarına uymama halinde karşılaşılan yaptırımlar manevidir. Ahlak kurallarını ihlal edenlere, toplumca ayıplanma, toplum dışına itilme gibi manevi yaptırımlar uygulanır.
- Etik cezalandırma: kınama, ayıplama, yergi, aşağılama, dışlama, yaptırımın süresi belli değildir.